Gauche-fèr
Calendula arvensis
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Soucit-bastard, Soucit-fèr, Soucit-sóuvage.
Noms en français : Souci des champs, Souci sauvage.
Descripcioun :Lou gauche-fèr se vèi proun dins li champ,li vigno e li terro faturado mounte flouris d'abriéu à la fin de l'autouno. A uno odour forto, si fueio soun bourrihudo e tiron un pau sus lou gris.
Usanço :Li flour e li fueio, culido fresco vo seco, rintron dins de preparacioun de tenchuro e de maceracioun forço recouneigudo pèr sougna la pèu (picaduro, plago, variço, estorso...) e touto meno d'enflamacioun. Poudès n'en faire de tisano que soun bono contro li fèbre. Ei peréu un bon antispasmoudi. Avès de l'acampa lou matin d'uno bello journado. Poudès n'en apoundre dins vòstis ensalado pèr n'en douna de bèlli coulour.
Port : Erbo
Taio : 5 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Calendula
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Calenduleae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 2,5 cm
Flourido : Printèms
Autouno - Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Óutobre à mai
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Calendula arvensis L., 1763
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753